• Geschiedenis van de datum
• Een wereld van verschil – het individu telt
• (Wereld)gezondheid
• Een verschil voor de wereld
  • Ontbossing
  • Klimaatverandering
  • Watervervuiling
  • Verlies van leefgebied voor mensen en wilde dieren
• Allerheiligen – solidariteit met de martelaren van de schepping
• Praktische oproep
• Slotwoord
• Voetnoten

Op 1 november vieren we Wereld Veganismedag. Een dag van bewustwording, keuze en hoop voor dieren, mensen en de schepping. Deze dag nodigt ons uit om onze keuzes te bekijken in het licht van het Evangelie, en te handelen als zorgdragers van Gods goede schepping.

Geschiedenis van de datum

De datum 1 november werd in 1994 ingesteld door Louise Wallis, destijds voorzitter van The Vegan Society in Engeland, bij het vijftigjarig bestaan van de vereniging (opgericht in 1944). Wereld Veganismedag werd zo een moment om stil te staan bij de groei van de veganistische beweging, een beweging voor compassie, gezondheid en verantwoordelijkheid.
Dat deze dag samenvalt met het feest van Allerheiligen in de Katholieke Kerk is veelzeggend. Want ook hier staan getuigenis, toewijding en offer centraal. De heiligen worden herdacht als mensen die hun leven gaven voor gerechtigheid en liefde; dieren daarentegen worden dagelijks geofferd op het altaar van menselijke begeerte. Op deze dag kunnen we beide werkelijkheden naast elkaar leggen en erkennen hoe vaak dieren nog steeds de stille martelaren zijn van onze tijd.

“De rechtvaardige kent het leven van zijn vee, maar de barmhartigheid van de goddelozen is wreed.”¹

Een wereld van verschil – het individu telt

In het verleden heb ik al meerdere posts gewijd aan redenen om plantaardig te leven, maar hier wil ik er kort weer een paar bespreken².

Er wordt vaak gezegd dat je de wereld niet kunt veranderen als individu, dus waarom zou je je levensstijl aanpassen? Maar wat vergeten wordt, is dat je wél de wereld van iemand kunt veranderen en dat iemand ook een dier kan zijn.
In Genesis 1:26 lezen we dat God de mens schiep naar Zijn beeld, om te heersen over de dieren. Maar heersen is geen tirannie, het is liefdevolle zorg. De ware macht van de mens ligt niet in overheersing, maar in dienstbaarheid.³

Elke maaltijd is daarom een keuze voor barmhartigheid. Wanneer wij kiezen voor producten waar geen dieren voor gebruikt en gedood worden, dan redden we letterlijk iemands wereld.

“Zalig de barmhartigen, want zij zullen barmhartigheid ondervinden.”⁴

(Wereld)gezondheid

Afgelopen verkiezingen kwam het thema van de zorg en vooral de hoog oplopende kosten van de zorg regelmatig aan bod. Een kwestie die vaak echter onbelicht blijft is hoeveel van de kwalen die de drukte in de zorg veroorzaken te maken hebben met levensstijl.

God gaf ons lichamen om goed voor te zorgen. Een overwegend plantaardig dieet verkleint de kans op vele ziekten, waaronder hart- en vaatziekten, diabetes type 2, hypertensie en bepaalde kankers. De Academy of Nutrition and Dietetics⁵ stelt dat een goed geplande veganistische voeding geschikt is voor alle levensfasen.
Door te kiezen voor gezonde, plantaardige voeding eren we onze Schepper, en wat Hij ons gegeven heeft:

“Weet u niet dat uw lichaam een tempel is van de Heilige Geest, die in u woont?”⁶

Zo verbinden we dankbaarheid aan zorg voor onszelf én voor de wereld.

Een verschil voor de wereld

Ontbossing

De productie van veevoer (zoals soja en maïs) is één van de grootste oorzaken van ontbossing wereldwijd. Bossen, die longen van de aarde zijn, verdwijnen om dieren te voeden die vervolgens geconsumeerd worden.
In Bijbelse taal betekent dit dat wij Gods schepping “ontheiligen”, het vervormen van leven tot dood voor een kortstondig voordeel.

“De HEER God nam de mens en zette hem in de tuin van Eden om die te bewerken en erover te waken.”⁷

Wanneer wij kiezen voor plantaardige voeding, kiezen we ervoor om opnieuw beschermers te zijn van de schepping, niet de vernielers ervan.

Klimaatverandering

De veeteeltsector is verantwoordelijk voor een groot deel van de uitstoot van broeikasgassen, waaronder methaan en stikstof. Klimaatverandering brengt droogte, honger en rampen voort, vooral voor de armste mensen.
Een plantaardig dieet helpt de aarde ademen. Het is een stille daad van verzet tegen de hitte van onrecht.

“De schepping zucht en lijdt in barensnood, maar verwacht met reikhalzend verlangen het openbaar worden van de kinderen van God.”⁸

Door bewust te eten, antwoorden wij op dat zuchten van de schepping. Wij mogen de kinderen van God zijn die herstel brengen.

Watervervuiling

De intensieve veehouderij is een belangrijke bron van watervervuiling door mest, antibiotica en chemicaliën. Rivieren die ooit levendig waren, worden dode stromen.
In de Schrift staat water symbool voor zuivering en nieuw leven. Door over te schakelen op plantaardige voeding, helpen we het water weer levend te houden.

“Wie drinkt van het water dat Ik hem zal geven, zal in eeuwigheid geen dorst meer krijgen.”⁹

Het water dat Christus schenkt, is levengevend; laten wij dat heilige symbool niet bezoedelen.

Verlies van leefgebied voor mensen en wilde dieren

Door landbouw voor veevoer verdwijnen leefgebieden van talloze soorten. Maar ook mensen worden verdreven, vooral in het Zuiden, waar grote bedrijven land innemen voor exportgewassen.
Een plantaardige levensstijl staat zodoende aan de kant van de armen én van de dieren. Ze zegt: de aarde is niet van enkelen, maar van God.

“De aarde is des HEREN en haar volheid, de wereld en die daarop wonen.”¹⁰

Elke keer dat we bewust kiezen, herstellen we iets van de rechtvaardige orde die God bedoelde.

Allerheiligen – solidariteit met de martelaren van de schepping

Op 1 november gedenkt de Katholieke kerk Allerheiligen, de mannen en vrouwen die hun leven gaven voor liefde en waarheid. Zij offerden hun gemak en veiligheid op om trouw te blijven aan Christus.
Ook wij worden geroepen om ons comfort op te offeren, misschien niet om te lijden, maar om te bevrijden. Dieren zijn vandaag de dag vaak de slachtoffers van onze afgoderij: de verering van de eigen maag en van geld. Door een diervriendelijke levensstijl te kiezen herdenken we zoveel prachtige mensen uit het verleden¹¹, maar bovenal eren we de Schepper.

“Gij kunt niet God dienen én de Mammon.”¹²

Wie vandaag kiest voor veganisme, kiest tegen de Mammon en vóór het Koninkrijk van barmhartigheid.

Of, zoals mijn Matthew Scully het zo mooi geschreven heeft:

I am betting that in the Book of Life “He had mercy on the creatures” is going to count for more than “He ate well.”¹³

Praktische oproep

• Kies vandaag (en voortaan) producten waar geen dieren voor gebruikt of gedood worden.
• Bedenk: je hoeft niet de hele wereld te veranderen, maar je kunt wel iemands wereld veranderen, bijvoorbeeld het dier dat je met je maaltijd sparen kan.
• Verdiep je in plantaardige recepten, lokale initiatieven of kerkgemeenschappen die zorg voor de schepping omarmen.
• Bid: dank voor de schepping, belijd het lijden van de weerloze, en vraag om kracht om trouw te kiezen voor een levensstijl van vrede.

Slotwoord

Op deze 1 november ontmoeten we drie werelden:

• de geschiedenis van het veganisme,
• het getuigenis van de heiligen,
• en het Woord van God dat oproept tot liefdevolle zorg en bescherming van de schepping.

Onze persoonlijke keuzes, klein als ze lijken, kunnen instrumenten worden van verlossing en herstel.
Moge deze Wereld Veganismedag voor ons allen een dag zijn van verdieping, daadkracht en dankbaarheid.

Voetnoten

1. Spreuken 12:10 ↩︎
2. Zie bijvoorbeeld ook De harde cijfers – Christen en Vegan ↩︎
3. “Laten zij heersen…” – Christen en Vegan ↩︎
4. Mattheüs 5:7 ↩︎
5. Position of the Academy of Nutrition and Dietetics: Vegetarian Diets – PubMed ↩︎
6. 1 Korintiërs 6:19 ↩︎
7. Genesis 2:15 ↩︎
8. Romeinen 8:19-22 ↩︎
9. Johannes 4:14 ↩︎
10. Psalm 24:1 ↩︎
11. Van Sint Franciscus tot Goodall: een erfenis van respect – ↩︎
12. Mattheüs 6:24 ↩︎
13. Dominion (2002), p. 45 ↩︎

• De zeven N’en van christelijke vleeseters – Nomos
• Sint Hubertus — de heilige die de jacht afzwoer
• Wereld Veganismedag – een uitnodiging tot compassie en verandering
• Trofee en de jager in het licht van het evangelie
• “Beesten kunnen nooit zo wreed zijn als de mens”