Toen ik aan deze reis begon om plantaardig(er) te gaan eten vroeg ik me dit ook af. Waarom zou ik me daar mee willen identificeren? Als je zegt dat je plantaardig eet maak je het ook wel duidelijk, toch? Waarom zou je dan willen zeggen dat je Vegan bent? Dat zijn toch van die schreeuwerige mensen, die altijd maar met het vingertje staan te beschuldigen? En wat is dat eigenlijk Vegan?
Wat is veganisme?
De term werd bedacht door Donald Watson en een aantal anderen, die in 1944 ‘The Vegan Society’ oprichten. Zij vonden dat vegetarisch eten niet genoeg was en dat ook dierenmelk niet door mensen zou moeten worden gebruikt. Kort daarna besloten ze ook geen eieren en honing meer te gebruiken.
Tegenwoordig is de definitie die door de Nederlandse Vereniging voor Veganisme gehanteerd wordt:
“Veganisme is een levenswijze waarbij – voor zover mogelijk en praktisch haalbaar – wordt afgezien van alle vormen van exploitatie van, en wreedheid naar, dieren voor eten, kleding of andere doeleinden.”1
Redenen om Vegan te zijn
Uiteindelijk wil ik over al deze onderwerpen uitgebreidere teksten schrijven en ze ook meer met Bijbelse thema’s in verband brengen, maar voor nu even een korte introductie. Ook zijn de argumenten allerminst beperkt tot de weinige die ik hier gebruik. Dit zijn echter enkele redenen om het duidelijk te illustreren. Om meer te lezen over mijn persoonlijke motivaties kan je ook de “Over mij” pagina lezen.
Voor de dieren
In de post “De Harde Cijfers” ben ik hier al iets uitgebreider op ingegaan, dus lees die vooral ook als je hier in geïnteresseerd bent. Maar hier in het kort, de hoeveelheid dierenleed die veroorzaakt wordt in de productie van vlees, melk, eieren en andere dierlijke producten is gigantisch.
Voorbeelden zijn de ongeschikte leefomstandigheden waarin dieren leven. Vaak is de ruimte zo klein dat de dieren “aangepast” moeten worden. Dit houd in dat snavel, staarten en horens verwijderd worden. Ook worden de dieren gefokt om zo snel mogelijk zo veel mogelijk vlees te worden. Dit veroorzaakt allerlei gezondheidsproblemen voor de dieren tijdens hun korte leven2.
Dan zal je waarschijnlijk aan biologisch en beter leven vlees denken. Maar ook deze dieren eindigen in een slachthuis. Zie hier meer informatie over hoe dit er aan toe gaat, maar, waarschuwing, het zijn erg heftige beelden.
Maar volgens organisaties als de Academy for Nutrition and Dietetics (en vele andere organisaties) is een gevarieerd Vegan dieet een gezonde optie voor mensen in alle levensstadia3. Dit betekent dat dieren eten een keuze is, en we er dus voor kunnen kiezen al dit lijden niet te veroorzaken. De vraag is dus, waarom doen we het wel?
Voor het milieu
Veganistisch eten is beter voor het milieu4. Volgens het Voedingscentrum5:
“De milieubelasting van dierlijke producten in vergelijking met plantaardige is:
2 tot 60 keer meer broeikasgas-uitstoot
3 tot 10 keer meer voor landgebruik en energiegebruik.
Ook is er meer vervuiling in de vorm van bestrijdingsmiddelen, zware metalen en antibiotica.”
Dit is afhankelijk van welk dierlijk product er met welk plantaardig product vergeleken wordt.
Oftewel, als we een plantaardig dieet zouden volgen in plaats van een omnivoor dieet zouden we onze milieubelasting flink kunnen verminderen6.
Voor je gezondheid
Zoals al eerder gesteld is een Vegan dieet een gezonde optie. Zonder hier te willen vervallen in wat Tobias Leenaert “Vegalomania”7 noemt, een overdrijving van de beweringen over veganisme, tonen onderzoeken wel heel veel voordelen van veganisme. Het verlaagt het risico op:
- Hart- en vaatziekten8 9 (Dit is ook de meest voorkomende doodsoorzaak wereldwijd10)
- Diabetes11
- Hoge bloeddruk12
- Sommige soorten kanker13
- Ontstekingsgerelateerde klachten14
- Obesitas15
Dit betekent niet dat er geen kans is, maar wel dat de kans aanzienlijk kleiner is.
Voor andere mensen
Veganisme is ook goed voor ons medemens, en dan vooral de armste mensen. Volgens de VN was in 2016 10,7% van de wereldbevolking chronisch ondervoed16. Tegelijkertijd wordt 70% van de landbouwgrond gebruikt voor veeteelt. En verdwijnt minimaal een kwart van al het voedsel dat we produceren direct in de maag van het vee. Voor elk kilo vlees is echter gemiddeld zo’n 7 kilo plantaardig voedsel nodig17. Oftewel, het is veel effectiever om plantaardig voedsel voor mensen te produceren.
Wereldwijd hebben, volgens UNICEF, 4 miljard mensen minimaal een maand per jaar water tekort18.
Maar momenteel wordt 70% van het drinkwater gebruikt in de landbouw19 en dan met name in de veeteelt20. Daarnaast is veeteelt ook een groot watervervuiler. In de EU alleen al is 38% van al het zoete water zeer vervuild door de veeteelt.21
Tegelijkertijd sterven ongeveer 3 miljoen mensen per jaar aan gezondheidsproblemen die te voorkomen zijn met toegang tot veilig drinkwater22.
Daarnaast is er nog de kwestie van het antibiotica gebruik in de veeteelt en het gevaar van antibiotica resistente bacteriën23.
Oftewel, ook voor andere mensen is het beter als we onze inname van dierlijke producten verminderen en richting een veganistisch dieet te bewegen
Bijbelse redenen?
Zoals ik in het begin van al deze redenen al zei is het hier niet de plek om het helemaal uit te werken en hoop ik deze thema’s nog uit te breiden, maar een paar Bijbelse onderwerpen waar ik aan denk als we het over Veganisme hebben zijn:
- Genesis 1:29 – het oorspronkelijke dieet van de mens was plantaardig (Dit heb ik natuurlijk al uitgebreider besproken in de post “Dat zal u tot voedsel dienen.”)
- Jesaja 11:6-10 en Jesaja 65:25 – wijzen op een plantaardige toekomst, als we eigenlijk plantaardig geschapen zijn en toeleven naar een plantaardige toekomst, waarom zouden we dan niet nu al beginnen?
- Markus 16:15 – We moeten het evangelie prediken aan alle schepselen (zo staat het er letterlijk in het evangelie van Markus). Wat zou het betekenen om het evangelie aan de dieren te brengen? Misschien dat het volgende vers helpt.
- Romeinen 8:19 – De schepping wacht tot de kinderen van God geopenbaard worden
- Romeinen 1:19-20 – De schepping is een openbaring van God. In de christelijke traditie wordt dit zelfs het tweede boek van God genoemd, het boek van de natuur24. Als we de schepping steeds meer vernietigen dan missen we een belangrijk deel van wat God van Zichzelf geopenbaard heeft.
- Leviticus 19:18/Mattheus 22:39 – We moeten onze naaste liefhebben als onszelf. Zoals we bij het vorige punt, “voor andere mensen”, hebben gezien, is een plantaardig dieet beter voor onze naaste
En zo kunnen we nog wel even doorgaan.
Conclusie
Er zijn dus heel veel redenen om te zeggen dat een veganistisch dieet een goede optie is als mens en als christen. Waarom Vegan? Een betere vraag is: Waarom ben jij nog niet Vegan?
Voetnoten:
- Nederlandse Vereniging voor Veganisme (NVV) ↩︎
- Dieren in de vee-industrie (dierenbescherming.nl) ↩︎
- Position of the Academy of Nutrition and Dietetics: Vegetarian Diets – PubMed (nih.gov) ↩︎
- Natuur & Milieu – Nederlandse Vereniging voor Veganisme ↩︎
- Vegetarisch, veganistisch en flexitarisch eten | Voedingscentrum ↩︎
- Environmental Impacts of Food Production – Our World in Data ↩︎
- Tobias Leenaert, How to Create a Vegan World, p. 73 ↩︎
- Cardiovascular disease mortality and cancer incidence in vegetarians: a meta-analysis and systematic review – PubMed (nih.gov) ↩︎
- Vegetarian and vegan diets and the risk of cardiovascular disease, ischemic heart disease and stroke: a systematic review and meta-analysis of prospective cohort studies – PubMed (nih.gov) ↩︎
- De meest voorkomende doodsoorzaken – bekijk hier de hele lijst | wibnet.nl ↩︎
- Vegetarian diets and incidence of diabetes in the Adventist Health Study-2 – PubMed (nih.gov) ↩︎
- Vegetarian and vegan diets and the risk of cardiovascular disease, ischemic heart disease and stroke: a systematic review and meta-analysis of prospective cohort studies – PubMed (nih.gov) ↩︎
- Cardiovascular disease mortality and cancer incidence in vegetarians: a meta-analysis and systematic review – PubMed (nih.gov) ↩︎
- A Randomized, Crossover Trial of a Nutritional Intervention for Rheumatoid Arthritis – Neal D. Barnard, Susan Levin, Lee Crosby, Rosendo Flores, Richard Holubkov, Hana Kahleova, 2022 (sagepub.com) ↩︎
- Vegetarian and vegan diets and the risk of cardiovascular disease, ischemic heart disease and stroke: a systematic review and meta-analysis of prospective cohort studies – PubMed (nih.gov) ↩︎
- World Hunger, Poverty Facts, Statistics 2018 – World Hunger News ↩︎
- Medemens – Nederlandse Vereniging voor Veganisme ↩︎
- Water scarcity | UNICEF ↩︎
- Water Use Statistics – Worldometer (worldometers.info) ↩︎
- Which foods need the most water to produce? | World Economic Forum (weforum.org) ↩︎
- Water pollution from agriculture: a global review – Executive summary (fao.org) ↩︎
- Water Use Statistics – Worldometer (worldometers.info) ↩︎
- Antibioticagebruik in de veehouderij | Compendium voor de Leefomgeving (archive.org) ↩︎
- Zie bijvoorbeeld het 2e artikel van de Nederlandse geloofsbelijdenis: “Wij kennen Hem door twee middelen. Ten eerste door de schepping, onderhouding en regering van de hele wereld. Want deze is voor onze ogen als een prachtig boek, waarin alle schepselen, groot en klein, de letters zijn, die ons te aanschouwen geven wat van God niet gezien kan worden,namelijk zijn eeuwige kracht en goddelijkheid, zoals de apostel Paulus zegt [ Rom. 1.20]. Al deze dingen zijn voldoende om de mensen te overtuigen en hen alle verontschuldiging te ontnemen. Ten tweede geeft Hij zichzelf nog duidelijker en volkomener aan ons te kennen door zijn heilig en goddelijk Woord” ↩︎
- “Beesten kunnen nooit zo wreed zijn als de mens”
- Wanneer het dier terugkeert: Ossenkop, de afwezige referent en de prijs van vlees
- Van Sint Franciscus tot Goodall: een erfenis van respect
- De Vegetariër – Wat kunnen we leren van fictie?
- “Tender Is the Flesh” en het Heilig Avondmaal: Een overdenking
“Veganisme is een levenswijze waarbij – voor zover mogelijk en praktisch haalbaar – wordt afgezien van alle vormen van exploitatie van, en wreedheid naar, dieren voor eten, kleding of andere doeleinden.”
Volgens deze definitie, wat zou het probleem zijn met jachtvlees, zoals er in Nederland wordt gejaagd, dus alleen ter controle van de populatie gezien de afwezigheid van andere predatoren, en altijd met de beste poging om zo weinig mogelijk lijden te veroorzaken, je zou zelfs kunnen stellen dat het lijden verminderd, gezien we al vaak in Nederland situaties hebben gezien van wanneer er overpopulatie ontstaat onder deze wild populaties en deze dan in de winter verhongeren omdat ze met teveel zijn en voedsel schaars is.
Bedankt voor de reactie Gert.
Inderdaad zijn er manieren van vlees verkrijgen die minder slecht zijn dan andere. Dieren van een biologische boer hebben een beter leven dan in de bio-industrie. Dat wil niet zeggen dat het daarmee goed is, alleen minder slecht. Zo ook met de jacht, vergeleken met de bio-industrie lijdt het dier minder. Dat betekent nog niet dat het goed is.
In Nederland wordt niet alleen gejaagd “ter controle van de populatie gezien de afwezigheid van andere predatoren”.
In Nederland zijn vijf diersoorten vogelvrij verklaard doordat ze door de politiek op een zogenaamde wildlijst zijn gezet. Het gaat om de wilde eend, haas, fazant, houtduif en het konijn. Dit zijn dieren die wel degelijk predatoren hebben. Daarnaast mag er op een van die predatoren, de vos, ook veel gejaagd worden.
Om in een reactie niet al te veel uit te breiden, gezien de beperkte ruimte hou ik het hier even kort.
Maar ik neem aan dat je het hier over dieren als zwijnen en herten hebt. Ook die hebben inmiddels een natuurlijke jager, de wolf, dus ik denk dat een beter alternatief zou zijn dat we de natuur meer ruimte zouden geven door minder landbouwgrond te gebruiken en dit dan ook daadwerkelijk als natuur te ontwikkelen, en zo de dieren meer ruimte geven.
Daarnaast is er geen enkele garantie dat de jager dat dier doodschiet dat ook daadwerkelijk zou lijden als er “te veel” dieren zijn.